Dinle Neyden 8 – Sema
Dinle Neyden | 8. Bölüm | 16′ 52”
Kâinatın yaratılış sebebi olan Yüce Peygamberimizin anılması, övülmesi ile başlayan Mevlevî ayini sanki İsrafil’in suru gibi üflenip de ölüleri dirilten bir sada olan ney sadası ile devam eder. Daha sonra “kün” emrinin bir ifadesi olarak ellerin yere vurularak kalkılması ve görüş, biliş, oluş mertebelerini anlatan, daha bir çok manevi semboller içeren semahane etrafında üç defa dolaşılması, Devr-i Veledi veya Sultan Veled devri denen bölüm ve sema… Hem kendi etrafında hem güneşin etrafında dönen bir dünya üzerinde yaşayan ve vücudundaki atom zerreciklerinde bile çekirdek etrafında dönen elektronlarla canlılığı devam eden, dönme durduğu zaman yok olacak olan insanın semaı… Semanın anlatılabilecek olan kısmı sadece şeklidir, semanın kendisi ancak tadanların bilebileceği bir sırdır. Aziz Mahmud Hüdaî hazretleri şöyle söylüyor:
“Ey dil, istersen eğer kamil ola noksanın,
Secdegâh et eşiğin Hazret-i Mevlâna’nın,
Hâk-i dergahını iksir bil o şahın kim,
Gıll u gışdan arınup, hâlis ola imanın,
Nây, parmağıyla yok gösterip irşad eyler,
Ne’ydüğün sırr-ı semaın bize ol Sultan’ın.”
(00:30)
Beşiktaş Mevlevihanesi Şeyhi merhum Büyük Hasan Nazif Dede semayı şöyle anlatır:
“Sırr-ı aşkı aşıka şerh ü beyân eyler semâ,
Râh-ı Hakk’ı salike keşf ü ayân eyler semâ”
Sema aşıka aşk sırlarını açıklar, Hakk yolcusuna Hakk’ın yolunu açar, gizlilikleri kaldırır. (04:30)
Eskiden bazı Mevlevî dergahlarının semahanerinde şu beyitler yazılı idi. Mevlevî görüşü ile semayı anlattığı için bu beyitler önemlidir:
“Semanın ne olduğunu bilir misin, hani Allah elest bezminde “Ben sizin Rabbiniz değil miyim” demişti de, ruhlar evet demişlerdiya, işte o evet sesini yeniden duymak bu suretle beden varlığından geçip Rabbine kavuşmak, vasıl olmaktır.
Semanın ne olduğunu bilir misin? “Dost Allah’tır, başka yok” denilen o tek dost ile görüşmek lahuti perdelerden Hakk’ın sırlarını duymak semadır.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Kendi varlığından geçmek, mutlak yoklukta Allah’da var olma zevkini tatmaktır.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Aşk darbeleri önünde aşk çırpınışları ile başsız ve ayaksız yarin semtine doğru yolculuk yapmaktır.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Bir kuş gibi toprak ve kan içinde çırpınarak nefs ile harp etmektir.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Hz. Yakup’un derdini de devasını da bilmek demektir. Hz Yusuf’a kavuşmanın kokusunu gömleğinden koklamaktır.
Semanın ne olduğunu bilir misin? O Hz Musa’nın asası gibidir ki o asa nasıl Firavun’un sihirbazlarının yılanlarını çıyanlarını yutup yok etti ise sema da nefsin Firavunluklarını yok eder.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Hani Peygamber buyurmuştu “Benim Allah ile öyle vakitlerim olur ki bu zamanlarda aramıza ne mukarreb bir melek, ne de bir peygamberin ruhu giremez. Hadisi şerifte ancak bu kadar ifade edilen lî-meallah sırrı semanın sırlarından biridir. Sema bu sırra vasıtasız ermektir.
Semanın ne olduğunu bilir misin? Hz. Şemsi Tebrizî gibi gönül gözlerini açmak ve mukaddes nurları görmektir.”
İşte semahane duvarlarındaki yazılarla anlatılan sema… (06:00)
Efendimiz’in temiz soyundan Halvetî büyüklerinden Seyyid Nizamoğlu Seyyid Seyfullah hazretlerinin bir nutku şerifini okuyalım:
“Bir dertliyem derdim vardır
Ya ben nice dönmeyeyim
Her dem işim ah ü zardır
Ya ben nice dönmeyeyim
Aşk odu yürekde yanar
Beni gören mecnun sanar
Gökyüzünde ay gün döner
Ya ben nice dönmeyeyim
Gel şekki gönülden gider
Müminlerde inkar nider
Melekler arşı devreder
Ya ben nice dönmeyeyim
Biziz ümmet-i naciler
Din yolunda duacılar
Kabe’de döner hacılar
Ya ben nice dönmeyeyim
Bu sırra münkirler ermez
Dost yüzünü körler görmez
Çarh-ı felek döner durmaz
Ya ben nice dönmeyeyim
Yeller eser deniz coşar
Irmaklar dağlardan aşar
Döne döne sular taşar
Ya ben nice dönmeyeyim
Seyyid Nizamoğlu tekdir
Münafığın işi şektir
Evvel ahır dönmek haktır
Ya ben nice dönmeyeyim” (13:00)
Sema hakkında olumsuz konuşanlar var, onlara ne diyelim diye sorulacak olursa şöyle cevap verelim Mevlevîcesine:
Sema celal sahibi Rabbin bir ululuk göstergesidir. Sema ancak hâl sahiplerinin kalb temizleyicisidir. Sema gerçekleri örten ve onlardan kaçanlar için haramdır. Sema ancak aşıklar için helaldir.
“Sanmaki beyhude döner vecde gelen âşıklar
Ten-i fâniyi atıp akla veda eylerler
Nay’dan bang-i elestîyi duyup âh ederek
Hakkı âgûşa sarar öyle semâ eylerler”
(15:05)
