Dinle Neyden – 1. Bölüm
Dinle Neyden | 1. Bölüm | 19′ 24”
Programımızın adı Dinle Neyden, konusu ise Hz. Mevlâna’nın asırlardır gönüllere, dimağlara, akıllara, nurlar saçan, bilgiler saçan, hakikâtler öğreten eseri Mesnevi-i Şerif… Mesnevi-i Şerif “Bişnev” kelimesi ile başlar, yani dinle ile… Dinle şu neyin nasıl şikayet ettiğini, ayrılıkları nasıl dile getirdiğini… Mesnevi’nin dibacesi yani önsözünde Hz. Mevlâna Mesnevi kitabının, Allah’ın sırlarının ve ona ulaşma yollarının öğretilmesi hakkında, sırların açıklayıcısının açıklayıcısının açıklacıyısı ve dinin aslının aslının aslı olduğundan bahseder, Allah’ın büyük bir ilmi ve parlak delilidir diye tarif eder. (00:10)
Mesnevi “bişnev” ile başlar, daha da daraltırsak B harfi ile başlar. B harfi eski yazımızda altında bir noktası olan yatay bir yay şeklindedir. Denir ki, kainat Kur’an’dadır, Kur’an Fatiha’dadır, Fatiha besmelededir, besmele B’de, B altındaki noktadadır. Onun içindir ki bizzat Hz. Peygamber tarafından ilim şehrinin kapısı olarak vasıflandırılan İmam-ı Ali “İlim bir nokta idi, onu cahiller çoğalttı buyuruyor. Hep o noktayı anlamak için asırlardır ilmi çalışmalar yapılmıştır. O nokta tevhid noktasıdır. O noktaya gelebilmek için evvela Mesnevi-i Şerif’in emri veya tavsiyesi gereği dinlemek gerekir. Olmanın yolu bilmeden geçer, bilme ise dinleme ile başlar. Dinleme yerine okumak olsa idi, öğretmenlerimizin asli fonksiyonu kalmazdı, herkes kitaptan yeterince ilim öğrenirdi. İşte Hz. Mevlâna Mesnevi’sine B sesi ile başlayarak daha ilk harften bazı şeylere işaret buyurmuş oluyor. Besmele bütün İslâm kitaplarının ilk kelimesidir, Kur’an-ı Kerim de öyle başlar. Kur’an-ı Kerim’de besmelesiz başlayan bir sure vardır, Sure-i Tevbe, o da “Berâetün” kelimesi ile başlar yani o da B ile başlar. Besmelenin B’si Sure-i Tevbe’nin ilk kelimesi olan “Berâetün” kelimesinin B’sinin noktasında gizlidir. (03:10)
Tasavvufun veya tasavvuf yolunda ilerlemenin en önemli iki şartı vardır, hizmet ve sohbet. Hizmet dahi sohbetin feyzine erebilmenin bir yoludur, sohbet ise dinleme ile olur. Sohbetin dinlenebilmesi için az konuşmak lazımdır. Hüner söylemek değil dinlemektir. Dinlemeyenler öğrenemezler, öğrenemeyenler bilemezler, bilemeyenler olamazlar. Manevi ilimlerin tahsilinde de bu böyledir. Araf suresinin 204. ayetinde bir kati emir yani farz olarak “Kur’an okunduğu zaman onu dinleyiniz ve sükut ediniz, böylelikle rahmete erenlerden olursunuz” buyrulmaktadır. Rahmete ermek için dinlerken süküt etmek lazımdır. (07:10)
Dinlemek için iyi bir kulağa ve anlayacak bir kalbe sahip olmak lazımdır. Biz anlamayı başka uzuvlara yüklemeye çalışırken Allah bunun böyle olmadığını, anlamanın kalb ile mümkün olacağını “.. kalbleri vardır anlamazlar, işte onlar belki hayvan belki hayvandan daha aşağıdırlar” ayeti ile beyan buyuruyor. Hz. Mevlâna 512 ve 513. beyitlerde şöyle buyuruyor: “Can ve gönülde yani kalpte hakikat coşkunluklarını kaldıracak takat ve kulakta da bunu işitecek istidat yoksa ben kime ne söyleyeyim?” “Nerede bir kulak varsa, ondan yol gösterici göz olur; Nerede bir taş varsa söz dinlerse eğer, taş olmaktan çıkar, yeşim derecesine yükselir”. (12:00)
Tasavvufta ilerlemenin çok önemli iki unsuru var, hizmet ve sohbet. Sohbet o kadar önemli ki, Hz. Peygamber’in sohbetinde bulunanlara bizler asırlardan beri Ashab-ı Kiram diyerek hürmet ediyor, isimlerini her andığımızda onlara dualar ediyor ve onların yardımlarını, himmetlerini diliyoruz. Bunun sebebi en yüksek sohbet sahibi olan Hz. Peygamber’in sohbetinde bulunup O’nu dinlemenin şerefine ermek yüceliğidir. (15:30)
Şimdiye kadar Mevlâna’dan, O’nun kitabından, kitabının ilk kelimesinden bahsettik. Bahariye Mevlevihanesi Şeyhi büyük arif ve büyük müzisyen olan Hüseyin Fahreddin Dede bir şiirinde şöyle söylüyor:
“Fahriya, malûmudur erbab-ı irfânın bu râz,
Lâfzı Mevlâna’dan Zat-ı Mevlâ’dır garaz”
Hz. Mevlâna’dan bahsetmekten kastımız, garazımız Mevlâ’dan bahsetmek, Mevlâ’yı anlatmak, Mevlâ’nın ismini tekrarlamak idi. Bu kasıtta idik, bu kasıtta da sabit kademiz yani ayak diriyoruz. (17:02)
